Legenda Tristana i Izoldy jest najpiękniejszym, najgłębszym poematem miłości, jaki ludzkość kiedykolwiek stworzyła. Zawiera w najpełniejszym, najszlechetniejszym wyrazie to, co stanowi dominującą linię późniejszej literatury francuskiej, co odróżnia ją od wszystkich innych i stanowi tajemnicę jej uroczego na wszystkie inne oddziaływania. Wiecznie na nowo przeżywany problem miłości, wiekuista, tryumfalna apoteoza jej samej, wraz z całym bezmiarem jej nędz, kłamstw, jej wzniosłości i upodlenia, czci i bezhonoru, z całym pijaństwem szczęścia i tragizmem niedoli, to linia, która od Tristana i Izoldy, poprzez strofy Vilona i Molierowskiego Alcesta, niezapomniane sylwety Manon Lescaut i kawalera de Grieux, poprzez Stendhala i Balzaca, Musseta i Verlaine’a, aż do całego teatru i powieści przedostatniej doby, aż do piosenki ulicznej Paryża, snuje się nieprzerwanie przez najświetniejsze karty literatury francuskiej i stanowi jej swoisty, nieprzeparty urok. Można powiedzieć, iż dusza nowo tworzącej się rasy w samym zaraniu młodości napiła się czarodziejskiego trunku z pucharu Tristana i Izoldy i że ów napój miłosny, mocny jak życie i mocniejszy nad śmierć, na wieki już krąży w jej żyłach.

„ Konrad Wallenrod” powstał w okresie zaborów i tego okresu dotyczył. Jednak ze względu na cenzurę, a także modny wówczas wzorzec powieść poetyckiej, pisarz zdecydował się na ubranie go w kostium historyczny i przeniesienie akcji w średniowiecze, na pogranicze krzyżacko-litewskie. Powstał w latach 1825-1827, czyli w rosyjskim okresie twórczości poety, wydany w 1828 roku w Petersburgu. Średniowieczna Litwa jest zagrożona inwazją Krzyżaków, którzy dążą do jej zniewolenia i obrócenia Litwinów w niewolników. Tymczasem w samym zakonie wychowuje się przyszły mściciel, który doprowadzi najeźdźców do zguby. Nad jego życiem czuwa Halban - litewski wajdelota - śpiewak, poeta. Pozostający pod jego wpływem Alf najpierw ucieknie od swoich prześladowców, a potem porzuci piękną żonę i zrezygnuje z osobistego szczęścia, aby powrócić do Zakonu jako Konrad Wallenrod i mścić się za krzywdy własnego narodu.

Bohaterem powieści jest tytułowy Jim. W pierwszych rozdziałach narrator auktorialny rysuje ogólny obraz Jima i w aurze tajemniczości przedstawia wydarzenie, w którym Jim brał udział. Jim jest młodym oficerem, wychowanym w dobrej, angielskiej rodzinie. Jego ojciec jest pastorem. Pierwszym wątkiem powieści jest przygoda Jima z młodości, kiedy w porcie, w którym pracował ma miejsce wypadek. Po raz pierwszy ogarnia wtedy Jima strach, uniemożliwiający działanie. Czuje, że brak akcji z jego strony jest ujmą. Nie chce jednak do siebie dopuścić myśli, że utracił swój honor. Czeka na moment, w którym będzie mógł się wykazać bohaterstwem. Moment taki przychodzi, gdy Jim zostaje pierwszym oficerem na Patnie, wiozącym 800 pielgrzymów. W czasie spokojnego rejsu okręt nagle uderza w niezidentyfikowany obiekt. Jim wysłany w celu sprawdzenia ewentualnych uszkodzeń, stwierdza, że okręt rychło zatonie. Kapitan okrętu i mechanicy decydują się nie budząc pasażerów, opuścić statek, nie ma bowiem wystarczającej liczby szalup, by wszyscy ocaleli. Jim waha się, ale w akcie tchórzostwa skacze na szalupę, i widzi jak po kilku minutach okręt tonie. W piątym rozdziale rozpoczyna się gawędziarska opowieść Marlowa, który opowiada historię Jima zebranym słuchaczom. Dowiadujemy się, że gdy rozbitkowie docierają na szalupie do brzegu okazuje się, iż Patna wcale nie zatonęła. Rozpoczyna się proces przeciwko załodze, kapitan ucieka, mechanicy udają chorobę, jedynie Jim, który zawsze uważał się za człowieka honoru, mimo świadomości, że ta ucieczką go stracił, stawia się na procesie. W trakcie jego trwania poznaje Marlowa, człowieka morza, zaprzyjaźnia się z nim. Jim zostaje pozbawiony patentu, Marlow załatwia mu pracę agenta portowego, Marlow postanawia wysłać Jima wgłąb lądu do Patusanu, jest to kraj na wyspie, poza cywilizacją, gdzie nikt nie słyszał o wypadku okrętu. Jim rozpoczyna tam nowe życie, symboliczne jest przyjęcie nowego imienia - nazywa się Tuan Jim, czyli Lord Jim. Patusan jest ogarnięty wewnętrznymi sporami, Jim chcąc odzyskać swój utracony honor, postanawia zaprowadzić tam pokój. Udaje mu się to, nie zapominając o haniebnym czynie, stara się odkupić winy. Niestety los mu nie sprzyja, gdy na dobre osadził się w Patusanie, przybywa tu grupa piratów, pragnących ograbić miasto. Dowodzi nimi Brown - człowiek będący przeciwieństwem Jima - bez honoru, ale i bez świadomości, że honor winno się mieć. Atakując Patusan, banda zostaje uwięziona w zatoczce. Jim nie chce przelewu krwi, więc zmusza Radę Patusanu, by puścić Browna i jego ludzi wolno, tak też się staje. Niestety, w wyniku zdrady jednego człowieka, któremu nie podobały się rządy Jima, Brown ze swoimi ludźmi atakuje oddział syna przywódcy Patusanu, czatujący u ujścia rzeki, syn przywódcy ginie. Gdy Jim dowiaduje się o tragedii, wie co robić, zdaje sobie sprawę, że tym razem musi spojrzeć śmierci prosto w oczy, idzie do przywódcy Patusanu, świadom odpowiedzialności za zaistniałą sytuację i ponosi z jego rąk śmierć.

Akcja „ Nad Niemnem ” rozgrywa się w pięknym pejzażu nadniemeńskim. Bohaterowie powieści należą do dwóch środowisk: ziemiaństwa i szlachty zaściankowej. Przestrzeń powieściowa ogranicza się do kilku miejscowości położonych niedaleko siebie : Korczyna (dwór Korczyńskich), Bohatyrowicz (zaścianek), Olszynki (własność Kiryłów) i Osowiec (posiadłość Andrzejowej Korczyńskiej). Czas akcji jest krótki, obejmuje okres żniw latem 1886 roku i trwa mniej więcej 10 dni, ale autorka rozszerza czas, w którym znaczące punkty stanowią symboliczne mogiły : grób Jana i Cecylii z XVI wieku i mogiła powstańcza z 1863 roku.

Obraz społeczeństwa polskiego drugiej połowy XIX wieku. Tragiczna sytuacja polskich chłopów, żyjących w ciemnocie, zmuszanych do udziału w bezsensownych wojnach, prowadzonych przez zaborców i emigrujących za chlebem do Stanów Zjednoczonych. Beztroskie życie polskiego ziemiaństwa i arystokracji, nie uświadamiających sobie konieczności pracy od podstaw i pracy organicznej - głównych założeń Pozytywizmu.

Fiodor Dostojewski (1821-1881) po dziś dzień pozostaje niedoścignionym mistrzem prozy psychologicznej. Jest on jednym z najwybitniejszych pisarzy w historii literatury, autorem takich arcydzieł, jak Zbrodnia i kara, Idiota, Bracia Karamazow. Głównym bohaterem Zbrodni i kary jest Rodion Raskolnikow, 23 - letni student prawa, chłopak zbuntowany przeciw porządkowi świata, który według niego nie jest logiczny. Rozum doprowadza młodego człowieka do zbrodni według Raskolnikowa normy moralne sprzeczne są z elementarnym rachunkiem i nie dotyczą w równym stopniu wszystkich. Sam stawia się ponad nimi, jednak dokonane przez niego brutalne morderstwo podważa jego wiarę we własne siły i predyspozycje. Wyczerpany psychicznie, rozdarty wewnętrznie, nękany przez gorączkę i majaki przestaje panować nad swoimi czynami. Tymczasem krąg podejrzeń coraz bardziej zawęża się wokół niego.

Fiodor Dostojewski (1821-1881) po dziś dzień pozostaje niedoścignionym mistrzem prozy psychologicznej. Jest on jednym z najwybitniejszych pisarzy w historii literatury, autorem takich arcydzieł, jak Zbrodnia i kara, Idiota, Bracia Karamazow. Głównym bohaterem Zbrodni i kary jest Rodion Raskolnikow, 23 - letni student prawa, chłopak zbuntowany przeciw porządkowi świata, który według niego nie jest logiczny. Rozum doprowadza młodego człowieka do zbrodni według Raskolnikowa normy moralne sprzeczne są z elementarnym rachunkiem i nie dotyczą w równym stopniu wszystkich. Sam stawia się ponad nimi, jednak dokonane przez niego brutalne morderstwo podważa jego wiarę we własne siły i predyspozycje. Wyczerpany psychicznie, rozdarty wewnętrznie, nękany przez gorączkę i majaki przestaje panować nad swoimi czynami. Tymczasem krąg podejrzeń coraz bardziej zawęża się wokół niego.

Fiodor Dostojewski (1821-1881) po dziś dzień pozostaje niedoścignionym mistrzem prozy psychologicznej. Jest on jednym z najwybitniejszych pisarzy w historii literatury, autorem takich arcydzieł, jak Zbrodnia i kara, Idiota, Bracia Karamazow. Głównym bohaterem Zbrodni i kary jest Rodion Raskolnikow, 23 - letni student prawa, chłopak zbuntowany przeciw porządkowi świata, który według niego nie jest logiczny. Rozum doprowadza młodego człowieka do zbrodni według Raskolnikowa normy moralne sprzeczne są z elementarnym rachunkiem i nie dotyczą w równym stopniu wszystkich. Sam stawia się ponad nimi, jednak dokonane przez niego brutalne morderstwo podważa jego wiarę we własne siły i predyspozycje. Wyczerpany psychicznie, rozdarty wewnętrznie, nękany przez gorączkę i majaki przestaje panować nad swoimi czynami. Tymczasem krąg podejrzeń coraz bardziej zawęża się wokół niego.