Chłopi Władysława Reymonta to powieść opowiadająca o małej społeczności, zamieszkującej wieś Lipce. Utwór został podzielony na cztery części, którymi są pory roku : Jesień, Zima, Wiosna, Lato to one wyznaczają czas akcji. Duży wpływ na życie wsi ma również cykl liturgiczny, kolejne święta następujące po sobie, wyznaczają czas radości, smutku, pracy i odpoczynku. Powieść w partiach dialogowych została napisana piękna, stylizowana na gwarę. Brak tu głównego wątku, przez utwór przewija się mnóstwo barwnych postaci, których losy splatają się ze sobą, na pierwszym planie pozostaje jednak historia rodu Borynów. W 1924 roku pisarz za tą powieść otrzymał literacką Nagrodę Nobla.

„Dziady są bez wątpienia arcydziełem romantyzmu polskiego, osobiste przeżycia (nieszczęśliwa miłość do Maryli Wereszczakówny) i aktualne wydarzenia polityczne (śledztwo i aresztowania filomatów oraz martyrologia młodzieży polskiej) przeniósł poeta na płaszczyznę odwiecznych zmagań dobra i zła oraz relacji świata żywych i świata zmarłych. Starodawny obrzęd ku czci zmarłych przodków - dziady - uczynił łącznikiem pomiędzy poszczególnymi częściami utworu oraz okazją do refleksji nad człowiekiem i człowieczeństwem, miłością, przeznaczeniem, wizją świata i zaświatów, sytuacją Polski i jej przyszłością, tworząc dzieło łączące narodowe z ponadnarodowym, osobiste z ogólnoludzkim i wpisując pojedynczego człowieka i naród w krąg spraw ponadczasowych.

„Król Edyp” jest najwybitniejszym dziełem Sofoklesa. Tragedia przedstawia bezsilność wobec nieodgadnionych praw losu. Ukazuje historię tytułowego Edypa, próbującego oszukać przeznaczenie, chcącego żyć spokojnie, w zgodzie ze światem. Tragizm to podstawowe pojęcie związane z tragedią, nie tylko antyczną. Określa sytuację opartą na nierozwiązywalnym konflikcie wartości czy też nieunikniony splot okoliczności, które uniemożliwiają pomyślny wybór i skazują każde działanie na katastrofę. Bohater sam ściąga na siebie zgubę, a jego losy są uzależnione od sił wyższych: fatum czy wyroków boskich. Ironię tragiczną doskonale widać na przykładzie Edypa. Edyp jest synem Jokasty i Lajosa. W dzieciństwie został porzucony przez swoich rodziców, gdyż wyrocznia przepowiedziała im, iż syn doprowadzi do ich śmierci. Chłopiec zostaje znaleziony przez pasterzy i oddany do Koryntu, gdzie opiekuje się nim Polibos, gdy dorasta wybiera się do wyroczni delfickiej, która przepowiada mu, że zabije ojca i ożeni się ze swoją matką. Edyp, sądząc że jego ojczyzną jest Korynt, postanawia założyć rodzinę i dom gdzie indziej. W czasie wędrówki napotkał wóz z panem, było to w ciasnym wąwozie, żaden nie chciał ustąpić i wybuchłą kłótnia. Edyp pozabijał wszystkich, nie domyślał się nawet, że ów mężczyzna jest jego prawdziwym ojcem. W czasie swojej długiej tułaczki Edyp rozwiązał zagadkę okrutnego Sfinksa i tym samym objął tron w Tebach, poślubił Jokastę. Edyp przedstawiony jest jako dobry władca, pełen troski i miłości do swojego ludu. Cieszy się szacunkiem, dba o losy państwa, więc, gdy Teby nawiedzają nieszczęścia, zarazy, poddani bez wahania zwracają się do niego o pomoc.

Polska powieść wszech czasów. Izabela Łęcka i Stanisław Wokulski to jedna z budzących najgorętsze emocje par literatury polskiej. Ale Lalka jest nie tylko powieścią o nieszczęśliwej miłości nowobogackiego przedsiębiorcy do panny z wyższych sfer. Jest opowieścią o świecie, w którym trzeba trzymać się przypisanych ról, świecie głęboko podzielonym wyraźnymi, choć niewidocznymi granicami. Lalka to epicki rozmach, dziewiętnastowieczna Warszawa, blichtr i brud, bogactwo postaci i pulsujące życie. Arcydzieło Prusa, wykracza poza swą epokę, stawiając uniwersalne i aktualne pytania.

Powieść napisana w 1899 r. w Zakopanem, po raz pierwszy wydana w 1900 r. Opowieść o losach lekarza - Tomasza Judyma - wywodzącego się z nizin społecznych, który dzięki ciężkiej pracy i uporowi zdobył wykształcenie i zaangażował się w pomoc ubogim. Droga, którą obrał okazała się niezwykle trudna, gdyż jego bezinteresowna pomoc ludziom ubogim prowadziła do konfliktów z kolegami po fachu. Czy uda mu się zrealizować obrany cel i osiągnąć sukces. Jest bez wątpienia człowiekiem o szlachetnym sercu, wrażliwym na krzywdę otaczających go ludzi. Co więcej, to człowiek czynu, honoru i wielkich ambicji. Postępowanie, w którym kieruje się dobrem chorych, biednych, cierpiących nawet za cenę własnego szczęścia jest godne podziwu i naśladowania.

„Miłosierdzie gminy” jest oskarżycielską nowelą, która wini mieszkańców gminy Hottingen za ich ‘miłosierdzie”. No, właśnie, miłosierdzie, pod płaszczykiem miłosierdzia i dbania o ludzi zarząd gminy organizuje licytacje, na której sprzedawani są ludzie starzy, schorowani, często niezdolni do pracy. Jednakże ta aukcja odbywa się zupełnie inaczej. Przyjmowane są jedynie ceny, które są niższe, a nie wyższe od początkowej kwoty. Nowela M. Konopnickiej daje wiele materiału do refleksji - przede wszystkim chodzi o wykorzystywanie starszych ludzi do ciężkiej pracy, chytrość i pozorną dbałość urzędników o miejscową ludność.

Cała Werona boleje nad konfliktem między rodami Kapuletich i Montekich - najpotężniejszych rodzin w mieście. Książę Escalus postanawia zastosować represje wobec awanturników, bo łagodna perswazja jest nieskuteczna. Tymczasem młody Romeo Monteki przez przypadek udaje się na bal do domu wroga i poznaje tam piękną Julię Kapuleti. Okazuje się, że miłość pokonuje rodzinną nienawiść. Dla zakochanych nie istnieją żadne przeszkody, Romeo i Julia nie potrafią bez siebie żyć…